Bối cảnh Trận_Dunkerque

Bản đồ khu tây bắc Pháp năm 1940

Ngày 10 tháng 5 năm 1940, Winston Churchill trở thành Thủ tướng Anh Quốc. Cho đến 26 tháng 5, Lực lượng Viễn chinh Anh (BEF) và Tập đoàn quân số 1 Pháp đã bị dồn ép vào một hành lang ra biển, sâu 97 km và rộng 24–40 km. Phần lớn quân Anh vẫn còn đang đóng quanh Lille, cách Dunkerque hơn 64 km, còn quân Pháp ở xa hơn về phía nam. Hai đội quân hùng hậu của Đức đang bọc đánh họ: Cụm Tập đoàn quân B của Đại tướng Fedor von Bock đến từ phía đông, Cụm Tập đoàn quân A của Đại tướng Gerd von Rundstedt đến từ phía tây.[4]

Mệnh lệnh ngừng tiến quân của Hitler

Ngày 24 tháng 5, Hitler đến thăm tổng hành dinh của tướng von Rundstedt tại Charleville. Von Rundstedt đã khuyên ông rằng bộ binh nên tấn công các đội quân Anh tại Arras, nơi mà người Anh đã thể hiện khả năng chiến đấu đáng kể, trong khi Cụm Thiết giáp Kleist (lực lượng thiết giáp chủ lực của Cụm Tập đoàn quân A nói riêng và quân Đức nói chung) đóng giữ tuyến phía tây và phía nam Dunkerque để chụp đánh các lực lượng Đồng Minh đang rút lui phía trước Cụm Tập đoàn quân B. Mệnh lệnh này cho phép quân Đức củng cố những thành quả và chuẩn bị cho công cuộc tiến xuống phía nam, tiến đánh các lực lượng còn lại của Pháp. Địa hình khu vực quanh Dunkerque được cho là không phù hợp với xe tăng; và Hitler đã quen thuộc với những đầm lầy của vùng Flanders khi còn làm lính trong thời Chiến tranh thế giới thứ nhất. Mặc dù các phi công Đức đang cần nghỉ ngơi sau 2 tuần lễ chiến đầu không ngừng nghỉ, nhưng Tư lệnh Không quân Đức Hermann Göring đã xin được cho cơ hội hủy diệt các lực lượng đối phương tại Dunkerque. Vậy là nhiệm vụ tiêu diệt quân Đồng Minh ban đầu được giao cho không quân và bộ binh Đức thuộc biên chế Cụm Tập đoàn quân B của von Bock. Sau này, von Rundstedt đã gọi đây là "một trong những bước ngoặt lớn của cuộc chiến".[6][7][8]

Trong thế thắng như chẻ tre, quân Đức hoàn toàn có thể diệt gọn quân đối phương ở Dunkerque một cách không quá khó khăn. Theo nhận định của các chiến lược gia, với thế và lực khi đó, quân Đức chỉ cần chưa tới 10 ngày là có thể giành chiến thắng ở Dunkerque. Trong lúc liên quân Anh-Pháp rơi vào tình thế tuyệt vọng, việc quân Đức ra lệnh ngừng tấn công thực sự là một kỳ tích may mắn cho quân Anh.

Nguyên nhân thực sự của quyết định ngừng tiến quân ban ra cho quân thiết giáp Đức ngày 24 tháng 5 vẫn là một vấn đề gây tranh cãi. Có giả thuyết cho rằng von Rundstedt và Hitler đã nhất trí là bảo toàn lực lượng thiết giáp cho "Kế hoạch Đỏ" (Fall Rot) nhằm tấn công xuống phía nam. Có thể mối quan hệ của không quân với Đảng Quốc xã gần gũi hơn so với lục quân đã góp phần khiến Hitler chấp thuận đề nghị của Göring. Một giả thuyết khác được tranh cãi gần đây là Hitler đã cố gắng thiết lập hòa bình thông qua ngoại giao với nước Anh trước khi mở Chiến dịch Barbarossa. Theo một số học giả, việc Hitler mở lối thoát cho quân Anh là nhằm tỏ thiện chí muốn nước Anh đám phán hòa bình và đứng trung lập trong cuộc chiến mà Đức sắp tiến hành để xâm chiếm Liên Xô. Mặc dù von Rundstedt sau chiến tranh có tuyên bố hoài nghi rằng Hitler đã muốn "giúp người Anh", dựa trên những lời được cho là khen ngợi Đế quốc Anh trong chuyến thăm tổng hành dinh của ông ta, nhưng không có bằng chứng nào chứng tỏ rằng Hitler từng muốn để cho quân Đồng Minh chạy thoát.[8][9][10] Sử gia Brian Bond đã tuyên bố:

Có rất ít sử gia ngày nay chấp nhận quan điểm cho rằng hành vi của Hitler đã bị ảnh hưởng bởi mong muốn nương tay với người Anh với hy vọng họ sẽ chấp nhận một nền hỏa bình thỏa hiệp. Đúng là trong bản di chúc chính trị ngày 26 tháng 2 năm 1945, Hitler có than thở rằng Churchill đã "hoàn toàn không thể đánh giá đúng tinh thần thượng võ" khi ông ta kiềm chế sự hủy diệt [của Lực lượng Viễn chinh Anh] tại Dunkirk, nhưng điều này khó mà phù hợp với những ghi chép đương thời. Chỉ thị số 13 do Tổng hành dinh Tối cao ban hành ngày 24 tháng 5 đã đặc biệt kêu gọi hủy diệt các lực lượng Pháp, Anh và Bị bên trong cái túi, trong khi Không quân được lệnh ngăn chặn quân Anh chạy thoát qua eo biển.[11]

Bất kể lý do của Hitler có là gì, thì quân Đức cũng tự tin rằng quân Đồng Minh không thể thoát. Nhà báo Hoa Kỳ William Shirer báo cáo ngày 25 tháng 5 năm "giới quân sự Đức tại đây tối nay nói rất thẳng thừng. Họ bảo rằng số phận đội quân vĩ đại của Đồng Minh bị hãm tại Flanders đã được định đoạt". Tư lệnh Lực lượng Viễn chinh Anh, Lord Gort cũng đồng ý và viết cho Anthony Eden rằng "Tôi không thể giấu ngài rằng trong tình huống tốt đẹp nhất thì một phần rất lớn của BEF và những trang thiết bị của nó cũng chắc chắn sẽ bị mất".[8] Hitler không hủy bỏ mệnh lệnh dừng quân thiết giáp cho đến tận tối 26 tháng 5, nhưng 3 ngày dừng chân đã làm suy giảm xung lực tấn công của các binh đoàn thiết giáp dưới quyền Rundstedt và bộ binh của Bock vẫn đóng vai trò chủ lực trong trận tấn công Dunkerque. Ba ngày có được đó là một thời gian nghỉ ngơi quan trọng giúp Hải quân Hoàng gia Anh chuẩn bị sơ tán các đội quân Anh và Đồng Minh. Khoảng 338.000 người đã được cứu trong 11 ngày trên những con tàu Anh, trong đó có khoảng 215.000 người Anh, 123.000 người Pháp.[12][13][14]

Liên quan

Tài liệu tham khảo

WikiPedia: Trận_Dunkerque http://www.britishpathe.com/record.php?id=84564 http://www.dynamo-dunkerque.com/ http://spitfiresite.com/2010/05/battle-of-britain-... http://www.historyofwar.org/articles/operation_dyn... http://news.bbc.co.uk/1/hi/uk/8701830.stm http://news.bbc.co.uk/2/hi/uk_news/8689964.stm http://www.bbc.co.uk/history/worldwars/wwtwo/dunki... http://www.bbc.co.uk/history/worldwars/wwtwo/dunki... https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Operat... https://books.google.com.vn/books?id=WjoiVWGQ9HYC&...